"Środowe uroczystości to oczywiście upamiętnienie rocznicy, ale także okazja do przypomnienia roli prezydenta w powstawaniu Muzeum Katyńskiego. Był on bowiem jednym ze sprawców powołania placówki w 1993 r., kiedy jako ówczesny wiceminister obrony narodowej podpisał decyzję o stworzeniu placówki" - powiedział PAP kierownik Muzeum Katyńskiego Sławomir Z. Frątczak.
W środę zaprezentowana zostanie część zewnętrznej ekspozycji muzealnej, czyli Epitafium Katyńskie znajdujące się w odrestaurowanej tzw. działobitni. "Będą to wykonane w blasze cynkowej, w obejmach z szarego granitu unikatowe tablice katyńskie, wyglądem nawiązujące do nieśmiertelników wojskowych, zawierające nazwiska z księgi cmentarnej z Katynia" - mówił Frątczak. Tablice symbolicznie odsłoni prezydent.
Będzie to pierwsza część Epitafium, do końca roku mają powstać kolejne tablice zawierające nazwiska ofiar z Bykowni, których uzupełniony wykaz przekaże podczas uroczystości do zbiorów muzeum sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert. W przyszłym roku powstaną tablice z kolejnych miejsc kaźni. W sumie będzie to ponad 20 tys. wpisów wyeksponowanych w formie przypominającej rozłożone kartki listów.
Podczas uroczystości przedstawiciele muzeum wręczą prezydentowi monografię jednej z ofiar zbrodni katyńskiej lekarza płk Jana Boronia z Przemyśla, powstałą na podstawie zachowanej bogatej korespondencji. Planowane jest także zwiedzanie przez Bronisława Komorowskiego terenu otaczającego powstające muzeum, modlitwa ekumeniczna oraz spotkanie z rodzinami katyńskimi. W uroczystości weźmie również udział szef MON Tomasz Siemoniak.
Muzeum Katyńskie początkowo mieściło się Forcie Czerniakowskim. Po 16 latach funkcjonowania zostało zamknięte m.in. w związku ze złym stanem technicznym sal. W 2010 r. rozstrzygnięto międzynarodowy konkurs na aranżację przyszłej siedziby muzeum, w którym zwyciężyła spółka Maksa. Projekt architektoniczny będący rozwinięciem zwycięskiej pracy konkursowej przygotowała pracownia Brzozowski Grabowiecki Architekci. Twórcą koncepcji narracji plastycznej ekspozycji jest Jerzy Kalina. Muzeum Katyńskie znajdzie się w Kaponierze Cytadeli Warszawskiej.
"Prace były dosyć żmudne, bo trzeba pamiętać, że adaptacja obiektu zabytkowego jest znacznie trudniejsza od budowy nowej siedziby. W sumie trwało to dosyć długo, bo do wyboru generalnego wykonawcy odpowiedzialnego za kwestie budowlane, czyli firmy PBM Południe, która rozpoczęła działania w październiku ub.r. Równolegle toczyły się prace przygotowawcze do wystawy stałej oraz aranżacji ponad tysiąca m.kw. wnętrza m.in. także pod biuro i magazyny" - opowiadał Frątczak.
Jak relacjonował, na ponad 2,5 ha terenu otaczającego muzeum, zaplanowano m.in. tzw. Wartę. "Czyli nasadzenia 93 wieloletnich grabów ze ścieżką-zygzakiem w środku, przeprowadzającą nas symbolicznie ze świata żywych do świata tych, którzy odeszli. Jest również duży plac mszalny, czyli miejsce spotkań okolicznościowych oraz prawie 800 m tzw. Ścieżki Straży wzdłuż muru Cytadeli tzw. muru Carnota" - dodał kierownik Muzeum.
Jak zaznaczył, przez pięć lat, które minęły od wyprowadzki muzeum z Fortu Czerniakowskiego, placówka prowadziła ożywioną działalność. "Przeprowadziliśmy gruntowną konserwację artefaktów, czyli relikwii wydobytych z grobów katyńskich. Zasób muzeum stale się też rozszerza i obecnie przekracza już 33 tys. obiektów, do czego dochodzi biblioteka i obszerne archiwum. Powiększa się także kadra naukowa placówki i zaczynamy wydawać publikacje, opracowujemy i upowszechniamy zbiory, prowadzimy stronę wirtualnego muzeum, a także współpracujemy naukowo z wieloma instytucjami. Zdigitalizowaliśmy też już ponad 95 proc. całości zbiorów, co czyni nas jednym z liderów w tej dziedzinie" - relacjonował Frątczak.
"Jeżeli chodzi o sam budynek to kończymy podstawowy etap koncepcji. Przypomnę, że są to dwa poziomy połączone windą wieloosobową, co wymagało całkowitej przebudowy części stropowej. W praktyce wymagało to poważniejszych prac niż wstępnie zakładano. Na ukończeniu jest już nowy dach, pod którym znajdzie się zaplecze biurowo-magazynowe, poniżej będą dwa poziomy ekspozycji. Przed nami rok działań, z czego 2-3 miesiące potrzeba na ukończenie prac wewnętrznych, a od wiosny planujemy instalację wystawy. Jej rozległy scenariusz historyczno-ekspozycyjny opracował zespół z dr Andrzejem Kunertem na czele. Koncepcja jest teraz przystosowywana do planu wykonawczego wystawy. Całość zwieńczy 17 września 2015 r. otwarcie siedziby dla zwiedzających" - podsumował kierownik Muzeum Katyńskiego.
Anna Kondek-Dyoniziak
fot.Jacek Turczyk/PAP
